[The Soil Project 2023 - Module II] CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO “TRIẾT LÝ KINH TẾ VỪA ĐỦ VỀ CÁC MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG”

18 - 30 THÁNG 9, 2023 Ở THÁI LAN

Sau hành trình đi qua Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam, nơi cho phép các bạn Seed thấu hiểu những vấn đề mà các bạn quan tâm và cung cấp cho người học những hiểu biết thực tiễn về những thách thức địa phương, các bạn Seed tiếp tục phần 2 của Học phần II để cùng nhau khám phá và tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề mà cá nhân mỗi người quan sát được trong thời gian ở Việt Nam.

Trong Module 2 của The Soil Project, "Hands Education - Sustainable Living & Development", The Soil Project đã hợp tác với Mab Eaung Agrinature Center để tổ chức chương trình đào tạo quốc tế với chủ đề “Sufficiency Economy Philosophy for Sustainable Development Goals” diễn ra từ ngày 18 - 30 tháng 9, 2023 ở Thái Lan; như là một cách để đóng góp cho một tầm nhìn và sứ mệnh hướng tới một thế giới bền vững và để chia sẻ kiến thức và những bài học giá trị về Triết lý Kinh tế Vừa đủ được khởi xướng bởi cố quốc vương Bhumibol Adulyadej (Vua Rama IX).

Hành trình này có sự góp mặt của đa dạng 22 thành viên đến từ khắp Việt Nam, 1 thành viên từ Đài Loan và 2 thành viên đến từ Lào. Tất cả họ đều đang làm việc trong hoặc liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp. Có bạn đang sở hữu một mảnh đất riêng và đang tìm cách để có thể tự cung tự cấp từ mảnh vườn của mình, có người đang trong giai đoạn chuyển đổi sang làm nông nghiệp toàn thời gian, một số bạn hiện đang làm nông dân, có bạn thì đang tập trung nghiên cứu về rác thải, có bạn thì đang làm công việc phát triển cộng đồng ở Tây Nguyên, có bạn là kĩ sư nông nghiệp, có bạn là điều phối viên,... Sự đa dạng về nền tảng và sở thích này làm cho nhóm của chúng tôi trở nên thú vị và có ý nghĩa hơn rất nhiều.

Bất chấp lịch trình khá dày đặt, một ngày của chúng tôi bắt đầu đúng lúc từ 6 giờ sáng và kết thúc vào khoảng 10 giờ tối, mỗi người học đã có được trải nghiệm học hỏi và những khoảnh khắc khó quên trong suốt chương trình.

Trước khi đến Mab Ueang, chúng tôi đã đến tham quan và học hỏi hai dự án được khởi xướng để giải quyết những thách thức của địa phương. Điểm dừng chân đầu tiên của chúng tôi là ngôi chùa Wat Chak Daeng, nơi đang cố gắng kiểm soát rác thải đổ vào sông Chao Phraya, nơi sẽ dẫn đến biển Thái Bình Dương. Sáng kiến này được khởi xướng bởi nhà sư Phra Maha Pranom. Trong chuyến viếng thăm, chúng tôi đã có những cuộc trò chuyện đầy ý nghĩa với ông, lắng nghe câu chuyện đầy cảm hứng của ông và có cơ hội đặt câu hỏi liên quan đến dự án. Chúng tôi cũng tham quan ngôi chùa, tham quan từng khâu trong hệ thống tái chế rác thải, để biến rác thải những thành tài nguyên quý giá như dầu, phân hữu cơ và áo làm bằng 100% plastic... Chúng tôi còn được học hỏi thêm cách ngôi chùa cũng đóng vai trò như một trung tâm giáo dục cộng đồng địa phương giúp họ có ý thức và kĩ năng quản lý rác thải.

Một địa điểm thú vị và truyền cảm hứng cho nhiều người chúng tôi là Pathom Asoke, đây là một cộng đồng Phật giáo ở Thái Lan thực hành sự tự cung tự cấp ở cấp cộng đồng làng xã, ở đây, mọi thứ đều do cộng đồng tự sản xuất: từ thực phẩm, thuốc men cho đến y tế, giáo dục; không một thành viên nào trong cộng đồng phải chi trả một chi phí nào, tất cả đều là miễn phí, đổi lại thành viên cộng đồng sẽ làm việc và phụng sự cho chính cộng đồng của mình. Một câu nói mà chúng tôi được nghe nhắc đi nhiều lần bởi người dân Asoke là "mỗi cá nhân nghèo đi một chút để cả cộng đồng giàu lên". Sự tương tác của chúng tôi với người dân ở đây đã cung cấp những hiểu biết sâu sắc về phong trào tự cung tự cấp này. Chúng tôi đã khám phá nhiều địa điểm khác nhau trong cộng đồng, bao gồm một trung tâm y tế (thật bất ngờ vì y tá phải nghỉ việc vì quá ít bệnh nhân ở Asoke!), một cơ sở sản xuất thuốc và một trường học.

Sau những chuyến thăm mang tính gợi mở này, chúng tôi bắt đầu chương trình đào tạo kéo dài 7 ngày với Mab Ueang Agri-nature Center, với sự hỗ trợ của trường Pudalay Mahavijalaya (รร. ปูทะเลย์มหาวิชชาลัย - ศูนย์การเรียนกสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง). Để thực sự hiểu về Triết lý kinh tế vừa đủ, chúng tôi không chỉ nói và tưởng tượng về nó; chúng tôi đã dành nhiều thời gian để trải nghiệm nhiều nhiều sáng kiến, phong trào xã hội, cộng đồng thuộc mạng lưới của Mab Ueang, cũng như tham gia vào các hoạt động cộng đồng để có được những hiểu biết thực tế nhất.

Chúng tôi có cơ duyên được gặp Tiến sĩ Wiwat Salyakamthorn, hay còn gọi là Ajarn Yak, người đã chia sẻ câu chuyện ra đời và phát triển Mab Ueang, từ một ý tưởng trên bàn giấy đến một trung tâm hữu hình mở cửa cho tất cả mọi người để đến tham quan học tập. Chúng tôi cũng có cơ hội để lắng nghe bác Torvong Puipanthavong, hay còn được gọi là Ajarn Tor (mà chúng tôi hay gọi bằng cái tên thân thương là bác Toàn) để tìm hiểu về các phong trào xã hội và hoạt động của mạng lưới Agri Nature, cơ chế hợp tác 3-5-7, làm mát thế giới với 5P... Ngoài ra, chúng tôi cũng đã có cơ hội lắng nghe những chia sẻ của Sư Phra Sangkom Thanapanyo, người đã giới thiệu cho chúng tôi khái niệm “Lý thuyết nông nghiệp mới” (mô hình Kok Nong Na) về Nền kinh tế vừa đủ, cũng như được người dẫn đi thực địa tại Village Forest - nơi mô hình Kok Nong Na được áp dụng trong ngữ cảnh đô thị. Chúng tôi đã có cơ hội lắng nghe những chia sẻ cá nhân của ông Varakiet Sujiwarodom, một tỷ phú được truyền cảm hứng bởi triết lý Kinh tế vừa đủ do nhà vua khởi xướng để nghe câu chuyện cá nhân của ông và hành trình biến một khu đất bạc màu do canh tác nông nghiệp hóa chất nhiều năm về trước, trở thành một khu rừng giàu sức sống ở rìa Bangkok - Arsa Chaona Mahanakorn. Chúng tôi cũng có vinh dự được nghe cô Prapapat Niyom, giám đốc Viện Nghệ thuật Arsom Silp, nơi cô chia sẻ với chúng tôi về Doanh nghiệp xã hội và phong trào khởi nghiệp xã hội (Social Entrepreneurship).

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng có cơ hội để tìm hiểu về Kinh tế vừa đủ, Nguyên tắc Nông nghiệp Tự nhiên, khái niệm 3 loại cây cho 4 Lợi ích, chiến lược tiếp thị khác biệt 4P + Pacific và 5 tầng cây. Chúng tôi đã chứng kiến việc triển khai thực tế các khái niệm này tại nhiều địa điểm khác nhau mà chúng tôi đã đến thăm, rõ ràng nhất là ở Trung tâm Nông nghiệp Tự nhiên Mab Ueang ở Chon Buri và Arsa Shaona Mahanakhon ở Bangkok.

Ngoài kiến thức lý thuyết, chúng tôi còn có cơ hội tham quan nhiều dự án và sáng kiến khác nhau để quan sát những khái niệm này được thực hiện trong các tình huống thực tế như thế nào ở Phiên chợ ông bà (grandpa market), Arsa Shaona Mahanakhon và trường đại học thay thế - Viện Nghệ thuật Arsom Silp.

Ngoài ra, chúng tôi đã học được nhiều kỹ thuật và kỹ năng quản lý khác nhau mà chúng tôi có thể mang về Việt Nam và áp dụng trong ngữ cảnh riêng biệt ở địa phương mình. Những nội dung được học bao gồm xử lý nước, quản lý hệ thống nước (thu hoạch nước mưa), quản lý đất, Mô hình canvas khởi nghiệp xã hội, thiết kế cảnh quan, v.v.

Một trong những nội dung thú vị nhất mà chúng tôi được học là về mô hình "Tảng băng nổi của Phong trào Xã hội", do cô Aeumporn Loypradit, giám đốc chuyên ngành Khởi nghiệp Xã hội tại Viện Nghệ thuật Arsom Silp, chia sẻ. Cô nhấn mạnh rằng các vấn đề toàn cầu mà chúng ta phải đối mặt ngày nay, chẳng hạn như sự nóng lên toàn cầu, nạn phá rừng, bất bình đẳng, đại dịch COVID-19, chiến tranh, thất nghiệp, thiếu sinh kế, chính sách kém hiệu quả, lũ lụt, v.v., chỉ là phần nổi hữu hình của tảng băng trôi. Bên dưới bề mặt là lối sống và các mô hình xã hội, tiếp theo là các cấu trúc và hệ thống mà chúng ta đang sống trong đó (chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa tư bản, v.v.). Cốt lõi của tất cả là tư duy được thúc đẩy bởi lòng tham. Để giải quyết những thách thức cấp bách này, chúng ta phải áp dụng một mô hình mới và mô hình đó là Nền kinh tế vừa đủ với niềm tin, cách tiếp cận, cấu trúc và cách tổ chức hoàn toàn khác biệt, tập trung vào sự tự chủ mỗi cá nhân, chia sẻ, trao tặng và sự cho đi.

Chương trình này học tập này không chỉ dừng lại ở đó. Cùng nhau, chúng tôi đã bắt đầu các cuộc thảo luận về việc tiếp tục hợp tác khi trở về nước. Riêng VCIL Community và Trung tâm Nông nghiệp Tự nhiên Mab Ueang đang thảo luận để tiếp tục các chương trình đào tạo thêm tại Việt Nam nhằm nâng cao năng lực và hỗ trợ các cá nhân trong các dự án của họ sau khi về nước. Được truyền cảm hứng từ Viện Nghệ thuật Arsom Silp, một người tham gia đang lên kế hoạch để thiết lập một sáng kiến tương tự ở Việt Nam. Những bạn đã có mảnh đất riêng của mình tận dụng sự tư vấn của những chuyên gia ở Mab Ueang, đã lên kế hoạch để áp dụng những tri thức về quản lý đất, hệ thống nước, thiết kế cảnh quan để áp dụng lên mảnh đất của mình. Một số bạn khác thì khởi xướng một dự án sách ghi lại hành trình học tập của mọi người, cũng như tập hợp lại những nội dung học tập có giá trị trong suốt chuyến đi, đóng vai trò là nguồn tài liệu quý giá cho những ai muốn tìm hiểu về Nền kinh tế vừa đủ.

Nhiều sự kết nối và hợp tác giữa các thành viên trong chương trình cũng đã được diễn ra, hứa hẹn nhiều dự án cùng nhau sẽ được thực hiện. Ngoài các dự án đơn thuần, những sáng kiến này còn làm sâu sắc và củng cố mối quan hệ giữa Thái Lan và Việt Nam, đồng thời mở rộng mạng lưới Nền kinh tế vừa đủ ra khu vực.

Chương trình đào tạo này đánh dấu một cột mốc quan trọng đối với VCIL Community khi mạng lưới ủng hộ sự thay đổi mô hình hướng tới Hạnh phúc và Phát triển bền vững được mở rộng bởi sự hợp tác với Mab Ueang. Sự thành công của chương trình này là nhờ các tình nguyện viên từ trường Pudalay Mahavijalaya (รร. ปูทะเลย์มหาวิชชาลัย - ศูนย์การเรียนกสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง), các cá nhân tận tâm tại Trung tâm Nông nghiệp Thiên nhiên Mab Ueang và sự hỗ trợ từ Mạng lưới Nông nghiệp Tự nhiên (Agri-Nature Network), những người đã làm việc không mệt mỏi để thiết kế và tạo điều kiện cho một chương trình toàn diện và giá trị như vậy cho chúng tôi. Chương trình này thành công cũng là nhờ tất cả những người tham gia đã mang đến sự chân thực, độc đáo, tò mò và hảo ý để xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Khi tiến về phía trước, chúng tôi mong đợi sự hợp tác và hợp tác chặt chẽ hơn giữa chúng ta để cùng góp phần làm mát trái đất và cùng nhau tạo ra một tương lai bền vững!